opracowane przez Fundację "ABCXXI - Program Zdrowia Emocjonalnego", inicjatora kampanii "Cała Polska czyta dzieciom"

Kryteria, jakimi kieruje się Fundacja przy polecaniu książek do głośnego czytania dzieciom, służą z jednej strony podnoszeniu ogólnego poziomu kultury i wiedzy, z drugiej zaś ochronie i wspieraniu zdrowia emocjonalnego dziecka. (Zdrowie emocjonalne to wg. Daniela Golemana, autora "Inteligencji emocjonalnej", dobre samopoczucie psychiczne i moralne, umiejętność racjonalnego myślenia oraz zdolność nawiązywania dobrych i trwałych związków z ludźmi).

Zanim zaczniemy dziecku czytać książkę dobrze jest zapoznać się z jej treścią i zadać sobie podstawowe pytanie - Czego dobrego dziecko nauczy się z tej książki?

Proponujemy, by do głośnego czytania dzieciom wybierać utwory:

• adresowane do dziecka (nie do dorosłych, ponad głową dziecka)
• sensowne
• ciekawe dla dziecka - o czymś istotnym dla niego,
• napisane lub tłumaczone poprawną i ładną polszczyzną
• uczące racjonalnego myślenia
• uczące czegoś ważnego
• przynoszące wiedzę i/lub rozrywkę na wysokim poziomie
• rozwijające dobry smak i poczucie humoru dobrej próby
• niosące przesłanie szacunku wobec dziecka, ludzi, innych istot, zwierząt, przyrody, kraju, pozytywnych norm społecznych i sprawiedliwego prawa
• dostosowane do wieku i wrażliwości dziecka, nie wzbudzające lęków i niepokoju
• niosące pozytywny przekaz moralny, promujące wzorce właściwych postaw i zachowań
• rozwijające wrażliwość estetyczną
• kształtujące postawę optymizmu i wiary w siebie oraz pozytywne nastawienie do świata
• unikające przemocy nawet w zabawie
• unikające stereotypów związanych z płcią - np. że dziewczęta nie umieją myśleć racjonalnie, a ich głównym zadaniem jest podobać się i zaspokajać potrzeby innych, że chłopcy mają być twardzi i niewrażliwi, ich niekulturalne lub nieodpowiedzialne zachowania toleruje się "bo są chłopcami" itp.
• unikające stereotypów kulturowych, rasowych, narodowych etc., nawet jeśli podane są
• w niewinnej lub humorystycznej formie: że dzieci można bić, że przemoc jest akceptowanym sposobem rozwiązywania problemów, że wyśmiewanie innych świadczy o poczuciu humoru, nieuczciwość jest dozwolona lub akceptowana (np. ściąganie), że cwaniactwo lub łamanie norm jest dowodem zaradności, że ludzie danej rasy/narodowości są źli, głupi, nieuczciwi itp.

Staramy się zwracać uwagę rodziców i wychowawców na przenoszone z pokolenia na pokolenie stereotypy i niedobre wzorce zachowań, które znajdują swe odbicie i wzmocnienie w literaturze. Nie proponujemy odrzucenia wartościowych skądinąd książek, które zawierają pewne stereotypy, ale zachęcamy do krytycznego ich czytania i dyskutowania z dzieckiem na temat skutków fałszywych postaw i przekonań, które istniały w przeszłości lub nadal istnieją.

Mamy nadzieję, że powyższe kryteria zechcą też wziąć pod uwagę współcześni polscy Twórcy literatury dziecięcej oraz Wydawcy.

Powrót