(Na ¶rodku sceny stoi stó³ przykryty bia³ym obrusem, w widocznym miejscu wisi kalendarz z zaznaczonymi
dniami Wielkiego Tygodnia)
Dziecko I:
Wielkanoc to najstarsze i najwa¿niejsze ¶wiêto chrze¶cijan . Obchodzone na pami±tkê zmartwychwstania Jezusa.
Poprzedza j± Wielki Tydzieñ, w którym wierni prze¿ywaj± zdarzenia sprzed 2 tys. lat.
Przedstawiamy tradycje zwi±zane Wielkim tygodniem. Te zapomniane, i te które jeszcze dzi¶ s± obchodzone.
Palmy wielkanocne
(dzieci przy stole stroj± palmy)
Dziecko II:
Wielki Tydzieñ zaczyna siê od strojenia palm. Strojenie palm i ich ¶wiêcenie w Niedzielê Palmow± nawi±zuje do
wjazdu Chrystusa do Jerozolimy. Palmy po dzieñ dzisiejszy stanowi± nie tylko element zdobniczy w domach, ale maj± równie¿
szerokie znaczenie i zastosowanie w ludowej kulturze.
Po ¶wiêceniu zatyka siê palmê przed g³ównym wej¶ciem do domu ,¿eby chroni³a przed piorunami ca³y dom i
rodzinê. Dawniej po przyj¶ciu z ko¶cio³a ch³opcy bili dziewczyny palmami po nogach na znak "¿eby zdrowe by³y
i by je nogi nie bola³y" a po rêkach "¿eby by³y pracowite".
Jednak ta tradycja pozosta³a tylko we wspomnieniach starszych ludzi.
¦wi±teczne porz±dki
Dziecko III:
Przed Wielkanoc± robimy wielkie ¶wi±teczne porz±dki, nie tylko po to, by mieszkanie l¶ni³o czysto¶ci±. Porz±dki
maj± tak¿e symboliczne znaczenie- wymiata³y z mieszkañ zimê, a wraz z ni± wszelkie z³o i choroby.
(dzieci zrywaj± kartki z kalendarza a¿ do ¶rody)
Wielka ¶roda
Dziecko IV:
Kolejnym wa¿nym dniem Wielkiego Tygodnia jest Wielka ¦roda. Dawniej m³odzie¿, zw³aszcza ch³opcy topili
Judasza. Ze s³omy i starych szmat robiono wielk± kuk³ê, któr± wleczono na ³añcuchach po ca³ej okolicy. Po
drodze ustawiali siê gapie, którzy ok³adali kuk³ê kijami. Na koniec wrzucano Judasza do wody. Wymierzonej w ten
sposób sprawiedliwo¶ci stawa³o siê zado¶æ.
( dzieci zrywaj± nastêpn± kartkê z kalendarza)
Wielki czwartek
Dziecko V:
W Wielki Czwartek wierzono , ¿e woda nabiera niezwyk³ej mocy- dodaje dziewczyn± urody.
W tym dniu wchodzono do lodowatej wody. Chocia¿ ³ama³o w ko¶ciach, drêtwia³y nogi- zanurzano siê w wodzie. Pó¼niej
panny bieg³y do domu sprawdziæ w lusterku czy znik³y piegi, krosty.
Wielki Pi±tek
Dziecko VI:
Wielki Pi±tek to najsmutniejszy dzieñ w roku. Chrystus skona³ po d³ugich mêkach i ¶mieræ zatriumfowa³a. ¦mieræ
czyli z³o. Dzwony milkn±. Kiedy milkn± dzwony, rozlega siê d¼wiêk drewnianych ko³atek. Obyczaj ten by³ okazj±
do urz±dzania psot. M³odzie¿ biega³a po wsi z grzechotkami, strasz±c wszystkich. Do dzi¶ zachowa³ siê zwyczaj
obdarowywania dzieci w Wielkim Tygodniu grzechotkami.
(dzieci przebiegaj± przez widowniê z ko³atkami)
Wielka sobota
(na scenê wchodzi ch³opiec z koszykiem jaj)
Ch³opiec:
- Znios³a mi kura jajek 6
- pytam wiêc kurê
- czy mogê zje¶æ?
Kura:
Ko.. ko.. ko..
- ani sadzonych, ani na twardo,
i jajecznicy nie!
nie dam!
choæbym mia³a pêkn±æ!
nie!
Ch³opiec:
Wiêc pytam grzecznie kury:
- czy mogê utrzeæ te jaja na kogiel mogiel?
Spojrza³a na mnie jak na os³a
i zagdaka³a, wielce wynios³a, ¿e:
Kura:
Jaja na pisanki znios³am.!
(na scenê wchodz± dzieci przebrane za pisanki i ¶piewaj± piosenkê pt. "Pisanki, pisanki")
Dziecko VII:
Zwyczaj malowania jaj na Wielkanoc wywodzi siê jeszcze ze starych tradycji magii pogañskiej.
Jajko by³o symbolem odradzaj±cych siê na wiosnê si³ przyrody. W wielk± sobotê ¶wiêci siê jajka.
Dawniej tak jak i teraz najpierw siê je gotuje. W dawnych czasach wierzono ,¿e pisanka uchroni dom przed nieszczê¶ciem.
Zakopana pod nowo wybudowanym domem mia³a przynie¶æ pomy¶lno¶æ. Rzucona w ogieñ- gasi³a po¿ar. Umieszczona w
oknie chroni³a dom przed uderzeniem pioruna.
Poniedzia³ek
(na scenê wbiegaj± z piskiem dzieci ,polewaj±c siê wod±)
Dziecko VIII:
A w poniedzia³kowy ranek- pisk , krzyk, ¶miechy
Ca³a wie¶ tu biegnie
¦migus- dyngus
Dyngus- ¶migus
Nie kryj¿e siê, nie wymiguj
Bo dzi¶ ka¿dy stary, m³ody
Nie uniknie wiadra wody.
W wielkanocny poniedzia³ek stary zwyczaj ka¿e oblewaæ siê wzajemnie wod± i wo³aæ przy tym" ¶migus-
dyngus" Zdarza³o siê, ¿e ca³ymi wiadrami oblewano co ³adniejsze panny. I chocia¿ czasem suchej nitki na nich
nie zostawiano, wszyscy ¶miali siê i bawili oblewaj±c siê wzajemnie i nikt siê nie gniewa³.
(przez ¶rodek widowni id± ch³opcy z kolorowym kurkiem)
Ch³opcy:
Od podwórka do podwórka
id± ch³opcy nios± kurka.
A niezwyk³y jest to kurek.
Skrzyd³a z dykty, ogon z piórek
Grzebieniasty, kolorowy
Wielkanocny- dyngusowy!.
Ju¿ przystaje pod okienkiem
I zaczyna sw± piosenkê:
Idzie lato, zima schodzi
Nasz kogutek boso chodzi
Dajcie, dajcie chocia¿ grosik
Niech kogucik butki nosi.
(z okienka wygl±da dziewczynka)
Ch³opcy:
Za stodo³± ¶cie¿ka
chowaj matko pieska
masz córeczkê ³adn±
to ci j± ukradn±.
Kiedy gospodyni by³a chytra, ni drzwi , ni okna nie otwiera³a
I niczym kurka nie chcia³a obdarowaæ , to taka jej piosenka brzmia³a kogutkowa:
Ch³opcy:
A w tej cha³upinie
Sk±pa gospodyni
Niech kureczka czym¶ obdarzy
Bêdzie jej siê w polu darzyæ
Oj darzyæ, darzyæ.
(gospodyni otwiera drzwi i daje ciasto, ser, czy jajka)
Dziecko IX:
I tak wêdrowali ch³opcy po wsi , od domu do domu nios±c kurka. A bywa³o przy tym du¿o ¶miechu.
Zwyczaj chodzenia z kurkiem w niektórych regionach Polski zachowa³ siê do dzi¶
Wszyscy:
Wielkanocne obyczaje
Wszyscy dobrze znamy
Pamiêtamy o nich
Gdy przy stole siê zbieramy
Piêkna i rodzinna jest polska Wielkanoc
Siada mama przy stole
A przy mamie tata
I my.
Wiosna na nas zza firanek zerka
A pstrokate pisanki chc± tañczyæ walczyka
Wpu¶æmy wiosnê
Niech s³oñcem zab³y¶nie nad sto³em.
Wielkanocne ¶wiêtowanie jak wiosna weso³e.
Opracowa³a mgr Halina Stolarz
Szko³a Podstawowa Jordanów.
Przy opracowaniu scenariusza wykorzystano materia³ zawarty w nastêpuj±cych publikacjach:
- Wiera Badalska "Jedzie kurek wielkanocny" , "¦wierszczyk" nr 8 /92
- El¿bieta Brzoza " Lany poniedzia³ek" , "¦wierszczyk" nr 13/89
- Ryszard Przymus "Wielkanoc, Wielkanoc" , ‘¦wierszczyk" nr 16/87
- Halina Szayerowa "Pisanki, pisanki" , "Szed³ czarodziej" KAW Rzeszów 1986r.
Powrót |